Kiedy przedawniają się przestępstwa i wykroczenia skarbowe?
Spis treści:
Kiedy przedawniają się przestępstwa i wykroczenia skarbowe?
Karalność przestępstw i wykroczeń podlega przedawnieniu. Okres przedawnienia wyznacza czas, po upływie którego sprawcę czynu zabronionego nie można już pociągnąć do odpowiedzialności karnej. Pewnie zmiany w tym zakresie związane są z pandemią COVID-19. O czym warto wiedzieć w zakresie przedawnienia karalności na gruncie Kodeksu karnego skarbowego?
Przedawnie w Kodeksie karnym skarbowym – ogólne zasady
W prawie karnym – a przestępstwa i wykroczenia skarbowe nie są tu wyjątkiem – termin, po upływie którego następuje przedawnienie karalności zależy od tego, jaką karą jest zagrożony dany czyn zabroniony. Kodeks karny skarbowy wprowadza dwa podstawowe terminy przedawnienia karalności przestępstw skarbowych:
- 5 lat – gdy czyn stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat oraz
- 10 lat – gdy czyn stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata.
Karalność wykroczenia skarbowego ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok. Należy pamiętać, że termin przedawnienia karalności zaczyna tu biec od momentu popełnienia przestępstwa lub wykroczenia, a nie np. od rozpoczęcia czynności śledczych przez właściwe organy.
Oczywiście od wskazanych tu zasad ustawodawca przewidział kilka wyjątków, związanych przykładowo z rozpoczęciem ścigania sprawcy. Jeżeli do tego doszło, to przedawnienie karalności wykroczenia skarbowego następuje po upływie trzech lat od jego popełnienia. Przy przestępstwach skarbowych sprawa jest bardziej skomplikowana. Wszczęcie postępowania przeciwko sprawcy takiego przestępstwa wydłuża okres przedawnienia o – odpowiednio – kolejnych pięć lub dziesięć lat.
Zmiany w okresie przedawnienia wywołane z pandemią COVID-19
W związku z pandemią COVID-19, a mówiąc precyzyjnej w związku z ogłoszeniem stanu epidemii oraz stanu zagrożenia epidemicznego, bieg różnego rodzaju terminów uległ zawieszeniu. Podobnie stało się z terminami przedawnienia karalności przestępstw i wykroczeń skarbowych. Zgodnie z art. 15zzr [1] tzw. ustawy covidowej termin przedawnienia karalności nie biegł ani w okresie stanu epidemii, ani stanu zagrożenia epidemicznego oraz w ciągu sześciu miesięcy po ich odwołaniu.
Stan zagrożenia epidemicznego został odwołany z dniem 1 lipca 2023r. (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2023r. Dz.U. 2023, poz. 1118), i od tego czasu należało ponownie liczyć okresy przedawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, w tym obliczać sześciomiesięczny okres, w którym nadal nie biegnie termin przedawnienia karalności przestępstw i wykroczeń skarbowych. Dopiero po upływie tego okresu termin ten zacznie biec – przy uwzględnieniu tej części terminu przedawnienia, jaka minęła przed wybuchem pandemii.
Jednak 1 października 2023r. przestał obowiązywać zupełnie przepis art. 15zzr[1] ustawy covidowej co ponownie zmieniło sytuację związaną z obliczaniem terminów przedawnienia przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych. Terminy w postępowaniach określone w art. 15zzr ustawy biegną od dnia 1 października 2023 r.
