Fałszywa zbiórka internetowa
Fałszywa zbiórka internetowa
Obecnie, w zasadzie każdy kto ma dostęp do Internetu może założyć zrzutkę na dowolny cel. Media społecznościowe są doskonałą platformą pozwalającą na dotarcie do szerokiego i w zasadzie nieograniczonego grona potencjalnych darczyńców a jeśli weźmie się pod uwagę łatwość z jaką można dokonać wpłaty na wskazany cel to trudno się dziwić, że liczba prowadzonych zrzutek z roku na rok rośnie. Fakt ten wykorzystują także przestępcy, którzy żerując na emocjach i wykorzystując socjotechnikę znaleźli kolejny sposób na bezprawne osiąganie korzyści majątkowych kosztem darczyńców.
Widoczny w ostatnim czasie rozwój platform społecznościowych umożliwiających zorganizowanie zbiórki i towarzyszący mu zupełnie zrozumiały i naturalny odruch do niesienia pomocy innym jest doskonałą przestrzenią do organizacji zbiórek, które nie mają nic wspólnego z jakąkolwiek działalności charytatywną a są misternie przygotowanym planem, którego celem jest wyłudzenie pieniędzy. Można się spodziewać, że pomimo szczegółowej weryfikacji organizatorów zbiórki dokonywanej przez platformę internetową za pomocą której organizowana jest kwesta, liczba zbiórek przestępczych i oszukańczych będzie tylko rosła.
Fikcyjna zbiórka to perfidne oszustwo
Przestępcy wykorzystują dość prosty zabieg odwołujący się przede wszystkim do naszych emocji wskutek czego za pomocą prostych mechanizmów zachęcają różne osoby do wpłaty pieniędzy na zbiórkę. Jeśli towarzyszy temu także fałszywa wskazówka, że w zbiórce uczestniczą osoby z pierwszych stron gazet to szanse na zrealizowanie przestępczego zamiaru jest bardzo prawdopodobne. To samo towarzyszy oszustwom dokonywanym za pomocą fałszywych linków internetowych.
Bez cienia wątpliwości można wskazać, że w przypadku jeśli organizator zbiórki nie kieruje się jedynie chęcią oszukania darczyńców to organizacja takiej kwesty nie będzie karalna nawet w przypadku jeśli zbiórka nie osiągnie zamierzonego celu. Gdyby jednak organizator działał od początku z zamiarem wyłudzenia od potencjalnych darczyńców pieniędzy i stworzył w tym celu nieprawdziwą historię legitymującą kwestę, to zachowanie takie będzie karalne. Ścigane, jako usiłowanie popełnienia przestępstwa oszustwa, będzie już samo zarejestrowanie fikcyjnej zbiórki przez organizatora także wówczas, jeśli w porę udałoby się taką zbiórkę zidentyfikować przed dokonaniem jakiejkolwiek wpłaty.
Oszustwo – fałszywa zbiórka pieniędzy
Jak w przypadku każdego przestępstwa oszustwa, tak i w przypadku zbiórek internetowych, przestępcy będą robić wszystko aby utrudnić jego wykrycie. Aby móc przypisać organizatorowi nieuczciwej zbiórki odpowiedzialność karną za oszustwo spełnione muszą być wszystkie znamiona przestępstwa oszustwa. W przypadku zbiórek internetowych będziemy mieli do czynienia najczęściej z wprowadzeniem donatora w błąd co do celów zbiórki gdzie skutkiem błędu będzie decyzja darczyńcy co do partycypowania w kweście. Innymi słowy, gdyby osoba wpłacająca znała zamiary organizatora to nie dokonałaby żadnej wpłaty i nie podjęła decyzji o rozporządzeniu swoim mieniem na wskazany w fikcyjnej zbiórce cel.
Przestępstwo oszustwa jest ścigane z urzędu, w wyjątkiem oszustw popełnionych na szkodę osoby najbliższej gdzie ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. Oznacza to, że w przypadku gdy darczyńca nabierze uzasadnionych podejrzeń co do zbiórki sprawą trzeba zainteresować organy ścigania a organizator musi liczyć się ze wszczęciem postępowania przygotowawczego. O tym, czy ostatecznie uda się wykazać, że zbiórka miała charakter oszukańczy a sąd ukarze organizatora decydować będzie wiele przesłanek, w tym przede wszystkich takich, które wykażą, że organizator działał w celu doprowadzenia darczyńców do niekorzystnego rozporządzenia ich mieniem poprzez dokonanie wpłaty na fałszywą zbiórkę. Tak długo jak nie uda się udowodnić przestępczego zamiaru sprawcy organizator nie będzie podlegał odpowiedzialności karnej. Podobnie jak ma się to w przypadku innych przestępstw ściganie sprawców oszustw dokonanych z wykorzystaniem pozornych zbiórek internetowych zależeć będzie od sprawności stosowania prawa przez organy ścigania. Dopóty oszustw będzie się ukrywał przed organami ścigania lub wymiarem sprawiedliwości nie dojdzie do jego skazania lub wykonania kary. Tym samym pokrzywdzeni mogą nie odzyskać wpłaconych środków co jest także wątpliwe w przypadku ujęcia i skazania sprawcy.
Dlatego też wszelkie decyzje dotyczące udziału w zbiórkach internetowych powinny być podejmowane roztropnie z dostatecznym rozeznaniem co do organizatora zbiórki, jej celów a także sposobów dokonywania wpłat.
Zapraszam do zapoznania się z komentarzem jakiego udzieliłem do dziennika Rzeczpospolita.
