Oszustwo podatkowe
Spis treści
Na czym polega oszustwo podatkowe?
Oszustwo podatkowe zostało uregulowane w Kodeksie Karnym Skarbowym. Oszustwo podatkowe i znamiona oszustwa podatkowego polegają na działaniu sprawcy nakierowanym na uszczuplenie dochodów Skarbu Państwa. Przedmiotem ochrony jest w tym przypadku ochrona interesów fiskalnych Państwa. W dużym uproszczeniu mówiąc podatnicy nie powinni oszukiwać przy obliczaniu kwoty należnego podatku do zapłaty a podatki powinny być płacone w prawidłowej wysokości. Oszustwo podatkowe to działanie prowadzące do uchylenia się od zapłaty podatku lub jego części.
Art. 56.
§ 1. Podatnik, który składając organowi podatkowemu, innemu uprawnionemu organowi lub płatnikowi deklarację lub oświadczenie, podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.§ 2. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 3. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
§ 4. Karze określonej w § 3 podlega także ten podatnik, który mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania nie składa w terminie organowi podatkowemu lub płatnikowi deklaracji lub oświadczenia lub wbrew obowiązkowi nie składa ich za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub składa je niezgodnie z wzorem dokumentu elektronicznego.
Kto może popełnić oszustwo podatkowe?
Przestępstwo oszustwa podatkowego może dopuścić się podatnik, na którym ciąży obowiązek obliczenia i odprowadzania podatku. Przepis ten odnosi się do wszystkich typów zobowiązań podatkowych. Oszustwo podatkowe może zostać popełnione jedynie umyślnie. Podatnik musi zdawać sobie sprawę z tego, że jego deklaracja podatkowa lub oświadczenie podatkowe jest niezgodne z prawdą i w sposób celowy podaje nieprawdę lub zataja określone okoliczności.
Przestępstwo to może zostać popełnione także w zamiarze ewentualnym, który obejmuje sytuacje, gdy sprawca działa przewidując możliwość popełnienia przestępstwa ale godzi się na to.
Jak dochodzi do popełniania oszustwa podatkowego?
Do popełnienia przestępstwa oszustwa podatkowego dochodzi najczęściej w skutek złożenia deklaracji podatkowej lub oświadczenia mającego znaczenie w postępowaniu podatkowym. Deklaracja podatkowa lub oświadczenia zawiera treść (dane, deklaracje, informacje) niezgodne z rzeczywistością. Innymi słowy, gdyby podatnik przedstawił dane zgodnie z rzeczywistością nie doszłoby do uszczuplenia należności podatkowej a sam podatek zostałby odprowadzony w wyższej wysokości.
Dopuścić się przestępstwa oszustwa można także wtedy kiedy interesy Skarbu Państwa zostały jedynie narażone na uszczuplenie. Co to znaczy narażenie na uszczuplenie?
Art. 53 § 28 k.k.s.
Narażenie na uszczuplenie należności publicznoprawnej czynem zabronionym jest to spowodowanie konkretnego niebezpieczeństwa takiego uszczuplenia – co oznacza, że zaistnienie uszczerbku finansowego jest wysoce prawdopodobne, choć nie musi nastąpić.
Warto w tym miejscu także wskazać czym jest należność publicznoprawna.
Art. 53 § 27 k.k.s.
Należność publicznoprawna uszczuplona czynem zabronionym jest to wyrażona liczbowo kwota pieniężna, od której uiszczenia lub zadeklarowania uiszczenia w całości lub w części osoba zobowiązana uchyliła się i w rzeczywistości ten uszczerbek finansowy nastąpił.
Co grozi za oszustwo podatkowe?
Oszustwo podatkowe może zostać potraktowane w sposób odmienny w zależności od konkretnej sytuacji ustalanej ze względu na kwotę podatku narażonego na uszczuplenie. Im wyższa kwota uszczuplenia tym wyższe zagrożenie karą.
Sprawcy można wymierzyć karę grzywny do 720 stawek dziennych albo karę pozbawienia wolności lub obie te kary łącznie. Maksymalna kara pozbawienia wolności może wynieść 5 lat za oszustwo podatkowe. Tak wygląda zagrożenie karą w typie podstawowym.
W przypadku kwoty małej wartości sprawca oszustwa podatkowego może zostać ukarany grzywną do 720 stawek dziennych. Kwota małej wartości, to kwota uszczuplonego podatku, która w czasie popełnienia czynu zabronionego nie przekracza dwustukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia.
W pewnych przypadkach, oszustwo podatkowe może zostać potraktowane jako wykroczenie skarbowe. Oszustwo podatkowe jako wykrocznie skarbowe zostało opisane w art. 56 § 3 k.k.s. Zgodnie z art. 56 § 3 k.k.s. wykroczenie skarbowe będące oszustwem podatkowym jest zagrożone karą od jednej dziesiątej do dwudziestokrotności wysokości minimalnego wynagrodzenia. Osoba, która dopuściła się oszustwa podatkowego może odpowiadać za wykroczenie jeśli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekroczyła pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia.
Ile za oszustwo podatkowe?
Oszustwo podatkowe zagrożone jest wysokimi karami. Może to być wysoka grzywna albo kara pozbawienia wolności. Wysokość grzywny za oszustwo podatkowe zostanie ostatecznie ustalona przez sąd w trakcie wyrokowania. Nie można jednak bagatelizować sprawy. Zarzut popełnienia oszustwa podatkowego może mieć poważne konsekwencje.
Zanim podatnik podejmie jakiekolwiek czynności z tym związane i uzgodnienia z organami powinien skontaktować się z radcą prawnym zajmującym się prawem karnym skarbowym lub adwokatem zajmującym się oszustwami podatkowymi.
Kara za niezłożenie deklaracji podatkowej
Oszustwo podatkowe polega także na niezłożeniu w terminie deklaracji podatkowej.
§ 4. Karze określonej w § 3 podlega także ten podatnik, który mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania nie składa w terminie organowi podatkowemu lub płatnikowi deklaracji lub oświadczenia lub wbrew obowiązkowi nie składa ich za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub składa je niezgodnie z wzorem dokumentu elektronicznego.
W tym przypadku czyn sprawcy polega na niezłożeniu deklaracji podatkowej lub oświadczenia w terminie bądź złożeniu deklaracji lub oświadczenia odmiennie niż nakazują przepisy, tak co do sposobu złożenia lub też formy. Podatnik, który nie złożył deklaracji podatkowej w terminie będzie odpowiadał jak za wykroczenie skarbowe. Jest ono w tym przypadku zagrożone karą od jednej dziesiątej do dwudziestokrotności wysokości minimalnego wynagrodzenia.
Kiedy przedawnia się oszustwo podatkowe?
Reguły dotyczące przedawnienia karalności oszustw podatkowych zostały wyrażone w art. 44 k.k.s, który zawiera wskazówki dotyczące przedawnienia przestępstw i wykroczeń skarbowych.
Obowiązująca obecnie zasada wyrażona w § 2 wspomnianego przepisu mówi, że karalność przestępstwa skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej ustaje także wówczas, gdy nastąpiło przedawnienie tej należności. Innymi słowy, jeśli przedawniła się obowiązek zapłaty podatku, przedawnieniu uległo także przestępstwo skarbowe.
W przypadku wykroczeń skarbowych a więc czynów opisanych w art. 56 § 3-4 k.k.s. można liczyć na przedawnienie karalności wykroczenia, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok. Jeśli jednak w tym okresie wszczęto przeciwko sprawcy postępowanie, karalność popełnionego przez sprawcę wykroczenia skarbowego przedawnia się z upływem 2 lat od zakończenie tego okresu.
Pozostałe oszustwa podatkowe
Poza wskazanym wyżej typowym oszustwem podatkowym polegającym na narażeniu na uszczuplenie podatku, przepisy opisują jeszcze kilka dodatkowych zachowań ściganych na gruncie prawa karnego skarbowego.
Są to:
- bezpodstawny zwrot podatku art. 76 k.k.s.
- podanie fałszywych danych lub zatajenie stanu rzeczy art. 76a k.k.s.
- oszustwo celne art. 87 k.k.s.
- bezpodstawny zwrot należności celnej art. 92 k.k.s.
Oszustwo podatkowe – pomoc radcy prawnego lub adwokata
Oszustwo podatkowe może wiązać się z dużym zagrożeniem karą. Poza rzadziej zasądzaną karą bezwzględnego pozbawienia wolności sprawca oszustwa podatkowego musi liczyć się z wysoką grzywną jaka może być orzeczona w przypadku skazania za oszustwo podatkowe z art. 56 § 1 k.k.s.
Pomoc prawna w tym zakresie może obejmować doradztwo prawne i konsultacje prawne a także w charakterze obrońcy w postępowaniu karnym skarbowym dotyczącym oszustwa podatkowego.
Oszustwo podatkowe – wynagrodzenie adwokata lub radcy prawnego
Wynagrodzenie w sprawie o oszustwo skarbowe ustalane jest w indywidualnie w zależności od charakteru sprawy i przede wszystkim od wysokości ustawowego zagrożenia karą w danym przypadku.
Godzina pracy adwokata lub radcy prawnego w sprawie o oszustwo podatkowe wynosi od 400 zł za godzinę.
Po szczegółowym zapoznaniu się z okolicznościami sprawy zasady ustalania wynagrodzenia kancelarii mogą obejmować także wynagrodzenie określone ryczałtowo. Wynagrodzenie ustalane jest w kwotach netto, do których należy doliczyć podatek VAT.
