Sprzeciw od wyroku nakazowego w sprawie karno skarbowej – co warto wiedzieć?

Czym jest postępowanie nakazowe w sprawach karnych i karnych skarbowych?

Postępowanie nakazowe to szczególny tryb rozpoznawania spraw karnych, który jest uregulowany w Kodeksie postępowania karnego (art. 500–507). Stosuje się go w sprawach o mniejszej wadze, w których przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Decyzję o zastosowaniu tego trybu podejmuje sąd, jeśli dowody zebrane w toku dochodzenia nie budzą wątpliwości co do winy oskarżonego i jest możliwość zastosowania kar przewidzianych dla wyroków nakazowych.
Wyrok nakazowy w sprawie karnej skarbowej może zapaść wówczas jeśli zostały spełnione określone przesłanki. Zarówno negatywne – wyłączające możliwość wydania wyroku nakazowego, jak i przesłanki pozytywne – wskazujące w jakich przypadkach sąd może wydać wyrok nakazowy w sprawie karno skarbowej.

Art. 171 Kodeksu karnego skarbowego
Wydanie wyroku nakazowego jest niedopuszczalne także wtedy, gdy:
1) stosuje się przepisy o odpowiedzialności posiłkowej;
2) zgłoszono interwencję co do przedmiotów podlegających przepadkowi, chyba że zostanie ona cofnięta przez interwenienta do czasu wniesienia aktu oskarżenia do sądu.
Art. 172 Kodeksu karnego skarbowego
§ 1. Wyrokiem nakazowym można orzec za przestępstwo skarbowe karę grzywny określoną w art. 23 § 2 albo karę ograniczenia wolności, a za wykroczenie skarbowe – karę grzywny określoną w art. 48 § 3.
§ 2. Obok kary określonej w § 1 można, w wypadkach przewidzianych w kodeksie, orzec środek karny określony w art. 22 § 2 pkt 2-6 lub w art. 47 § 2 pkt 2 lub 3.

Wyrok nakazowy nie może zostać wydany w sprawach gdzie oskarżony musi mieć obligatoryjnie obrońcę. Wyrokiem nakazowym można orzec karę grzywny w wysokości do 200 stawek dziennych.

Wydanie wyroku nakazowego nie jest obowiązkiem sądu ale jego uprawnieniem do skorzystania z takiego trybu. W postępowaniu nakazowym nie odbywa się rozprawa. Sąd, w jednoosobowym składzie, wydaje wyrok na posiedzeniu bez udziału stron, opierając się wyłącznie na materiałach zebranych w toku dochodzenia. Taki wyrok ma charakter skazujący. Jeśli któraś ze stron nie zgadza się z orzeczeniem, może wnieść sprzeciw. Skutkiem tego jest uchylenie wyroku nakazowego i rozpoznanie sprawy na zasadach ogólnych.

Do sprzeciwu od wyroku nakazowego w sprawie karnej skarbowej stosuje się odpowiednio przepisy Kodeks postępowania karnego.

Doręczenie wyroku nakazowego w sprawie karno skarbowej

Wyrok nakazowy musi zostać prawidłowo doręczony oskarżycielowi i pokrzywdzonemu. Oskarżonemu i jego obrońcy wraz z wyrokiem nakazowym sąd doręcza także odpis aktu oskarżenia. Wyroki nakazowe doręcza się także prokuratorowi.

Co istotne, dopiero z chwilą doręczenia wyroku nakazowego wraz z odpisem aktu oskarżenia można liczyć termin na wniesienie sprzeciwu od tego wyroku.
Wyrok nakazowy może nie zawierać uzasadnienia.

Sprzeciw od wyroku nakazowego – co to jest?

Sprzeciw to środek zaskarżenia umożliwiający zakwestionowanie wyroku nakazowego. Wniesienie sprzeciwu nie wymaga podania konkretnych zarzutów ani uzasadnienia – wystarczy wyraźne oświadczenie o braku zgody na wyrok.

„Wnoszę sprzeciw do wyroku nakazowego wydanego przez Sąd Rejonowy w Myśliborzu, II Wydział Karny w dniu 1 stycznia 2025r., w sprawie o sygnaturze II K 12/24, doręczonego mi w dniu 12 stycznia 2025r.”

Z chwilą wniesienia sprzeciwu wyrok nakazowy traci moc, co oznacza, że jest nie jest on wiążący. Sprawa trafi do rozpoznania według ogólnych zasad postępowania karnego. Co istotne, sąd nie bada treści sprzeciwu pod względem merytorycznym – sprawdza jedynie, czy został on złożony w terminie i przez osobę do tego uprawnioną.

Sprzeciw od wyroku nakazowego może wnieść oskarżyciel i oskarżony. Termin na wniesienie sprzeciwu wynosi 7 dni od daty doręczenia wyroku nakazowego. Dlatego wnosząc sprzeciw warto wskazać sądowi w jakim dniu odebraliśmy wyrok nakazowy. Obrońca oskarżonego także może złożyć sprzeciw od wyroku nakazowego pomimo, że nie został wprost wymieniony w art. 505 § 1 Kodeksu postępowania karnego.

Wniesienie sprzeciwu pozostaje neutralne z punktu widzenia wymierzonej kary a sprawa zostanie rozpoznana w postępowaniu zwyczajnym przez inny skład sądu. Trzeba pamiętać, że treść wyroku nakazowego jest swego rodzaju „propozycją” sądu co do wymiary kary. Nie oznacza to, że w postępowaniu prowadzonym po wniesieniu sprzeciwu kara zostanie utrzymana. Sąd może, po przeprowadzeniu rozprawy, zmienić taką karę. Sąd może dojść do odmiennych wniosków i zastosować inną prawno karną ocenę zarzucanych oskarżonemu czynów.

Skutki wniesienia i cofnięcia sprzeciwu

Wniesienie sprzeciwu od wyroku nakazowego automatycznie powoduje jego uchylenie i prowadzi do dalszego rozpoznania sprawy na zasadach ogólnych. Jeśli jednak strona zdecyduje się cofnąć sprzeciw, może to zrobić do czasu pierwszej rozprawy.

Jeśli jednym wyrokiem nakazowym sąd skazał kilka osób, każda z nich może wnieść sprzeciw bez względu na to czy inne osoby także taki sprzeciw wniosą. Niewniesienie sprzeciwu przez jednego z oskarżonych powoduje, że wobec tej osoby wyrok nakazowy stanie się prawomocny.

Podsumowanie

Sprzeciw od wyroku nakazowego to skuteczny sposób na zakwestionowanie orzeczenia wydanego bez rozprawy. Wniesienie sprzeciwu jest proste – nie wymaga formułowania zarzutów ani skomplikowanego uzasadnienia. Warto pamiętać, że złożenie sprzeciwu automatycznie uchyla wyrok nakazowy i otwiera drogę do pełnego rozpoznania sprawy przed sądem na zasadach ogólnych.

Adwokat Prawo Karne Skarbowe – Warszawa, mazowieckie
Radca prawny Prawo Karne Skarbowe – Warszawa, mazowieckie

W swojej praktyce prawniczej specjalizuję się w sprawach karnych skarbowych, w tym w postępowaniach związanych z wyrokami nakazowymi i wnoszeniem sprzeciwu. Reprezentuję Klientów na każdym etapie postępowania, zapewniając rzetelną analizę i skuteczną obronę ich interesów.

Jeśli potrzebują Państwo wsparcia w sprawach karnych skarbowych, zapraszam do kontaktu. Kancelaria mieście się w Warszawie (Wawer) i działa na terenie Warszawy oraz całego województwa mazowieckiego, a w razie potrzeby świadczę pomoc prawną na obszarze całego kraju, również w formie zdalnej z zachowaniem najwyższych standardów bezpieczeństwa.

Skuteczna obrona – profesjonalne podejście – pewność działania.

Zapraszam do umówienia spotkania.