Puste faktury – co mi grozi?
Puste faktury – co mi grozi?
Pomimo uszczelniania i informatyzacji systemu, proceder wystawiania pustych lub nierzetelnych faktur nie zanika. Wielu przedsiębiorców nie zdaje sobie sprawy z tego jak surowe mogą grozić za to kary. Kara za posługiwanie się pustą lub nierzetelną fakturą będzie w zasadniczej mierze wynikała po pierwsze z wysokości uszczuplenia podatkowego tj. o ile mnie zapłaciliśmy podatku, a po drugie wpływ na wysokość kary za puste faktury będzie wynikała z kwoty przyjętych pustych faktur ogółem. Posłużenie się pustą fakturą z reguły nie jest jednorazowe. Bo jak ktoś raz skorzystał to doświadczenie pokazuje, że skorzystał także później.
Użycie pustej faktury to nic innego jak wprowadzenie jej do ksiąg podatkowych przedsiębiorcy jako faktury kosztowej pozwalającej na obniżenie wysokości podatku dochodowego oraz obniżenie lub zwrot podatku VAT.
Pusta faktura – kara jak za zbrodnie
Poniesienie odpowiedzialności karnej oraz wysokość wymierzonej kary zależy od wielu czynników. W grę wchodzą przede wszystkim ustalenia faktyczne poczynione w sprawie, zachowanie oskarżonego oraz decyzje ustawodawcy w kwestii kar za dane przestępstwa, w tym zwłaszcza najczęściej spotykanych: ograniczenia i pozbawienia wolności oraz grzywny. W końcu sąd nie ma prawa dowolnie zdecydować na jaką karę skaże oskarżonego. Podobnie jego swoboda jest ograniczana w przypadku stosowania środków karnych, przykładowo zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Jeżeli więc zastanawiamy się co grozi za dane przestępstwo – w tym oczywiście za sprzedaż pustych faktur – musimy przeanalizować odpowiednie przepisy Kodeksu karnego.
W przepisach Kodeksu karnego odszukamy przepis przyczajony pod koniec tej części kodeksu, która odnosi się do posługiwania się fałszywymi fakturami. Mowa bowiem o przepisie formułującym pojęcie tzw. zbrodni vatowskiej.
Art. 277a.
§ 1. Kto dopuszcza się przestępstwa określonego w art. 270a § 1 albo art. 271a § 1 wobec faktury lub faktur, zawierających kwotę należności ogółem, której wartość lub łączna wartość jest większa niż dziesięciokrotność kwoty określającej mienie wielkiej wartości, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5 albo karze 25 lat pozbawienia wolności.
§ 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu określonego w § 1 podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.
Jak wynika z treści tego przepisu, w przypadku faktur, których suma należności ogółem (wartość ta obliczana jest od wartości brutto wszystkich pustych faktur), przekracza 10 mln złotych zagrożenie karą wynosi nie mniej niż 5 lat pozbawienia wolności.
Puste faktury – przypadek mniejszej wagi
Na łagodniejsze potraktowanie przez sąd można liczyć w przypadkach mniejszej wagi. Co prawda ustawodawca nie zdefiniował czym jest wypadek mniejszej wagi, jednak najczęściej łączy się go z niską społeczną szkodliwością czynu. W przypadku sprzedaży faktur – zarówno w typie podstawowym, jak i kwalifikowanym – możemy więc mieć z nim do czynienia wówczas, gdy na fakturze widnieje niska kwota bądź z okoliczności sprawy wynika niewielki stopień zagrożenia dla interesów Skarbu Państwa. Praktyka jednak wskazuje, że z przypadkiem mniejszej wagi możemy mieć do czynienia stosunkowo rzadko lub prawie wcale. Wynika to z tego, że sprawcy tych przestępstw po to używają pustej faktury aby w sposób istotny obniżyć kwoty należnych fiskusowi podatków. Dla małej kwoty nie wiele osób byłoby skłonnych podjąć ryzyko.
Kara za sprzedaż pustych faktur
W każdym razie sprzedaż faktur nie jest wyjątkiem w Kodeksie karnym – sąd wymierzając karę ma możliwość wyboru spośród różnych „widełek” określonych przez ustawodawcę. Jednak nie może tego czynić w sposób dowolny, zawsze musi brać pod uwagę – również zdefiniowane w Kodeksie karnym – dyrektywy wymiaru kary. Wśród nich najważniejsza jest jej indywidualizacja, a więc dostosowanie wysokości kary do okoliczności konkretnego przypadku. W tym zwłaszcza do stopnia winy, stopnia społecznej szkodliwości czynu, motywacji i zachowania się sprawcy, jego wieku i stanu zdrowia oraz ewentualnych wcześniejszych problemów z prawem. Przy czym kara zawsze ma odstraszać od popełnienia danego przestępstwa innych, potencjalnych sprawców.
Jasne więc jest, że o tym w jaki ostatecznie sposób zostanie ukarany sprawca przestępstwa sprzedaży faktur zależy od wielu różnych czynników. Warto się na nie powoływać w toku postępowania karnego w ramach obrony oskarżonego. W końcu im więcej takich argumentów przedstawi się sądowi i im bardziej przekonująco zostaną one umotywowane, tym większa szansa na łagodniejsze potraktowanie sprawcy przez sąd. Jest to tym istotniejsze, gdy weźmie się pod uwagę, że ustawodawca wprowadził za ten czyn stosunkowo surowo sankcje.
