Zatrzymanie telefonu komórkowego
Spis treści
Czy Policja może zatrzymać telefon?
Każde postępowanie karne – zarówno na etapie przygotowawczym, jak i sądowym – polega przede wszystkim na podejmowaniu różnego rodzaju czynności dowodowych, których celem jest dokładne ustalenie przebiegu zdarzeń. Stąd kluczowe znaczenie w sprawach karnych mają przesłuchania świadków oraz zbieranie dowodów rzeczowych – w tym chociażby telefonu komórkowego należącego do podejrzanego o popełnienie przestępstwa bądź osób mogących posiadać wiedzę o sprawie. Nie ma wątpliwości, że dla organów ścigania to cenne źródło informacji – pozwalające chociażby odtworzyć wiele szczegółów z życia podejrzanego. Jednak w żadnym wypadku nie oznacza to, że takie czynności mogą być przeprowadzane w sposób dowolny.
Telefon komórkowy może być źródłem bardzo cennych informacji. Mogą się na nim znajdować zapisy rozmów za pośrednictwem chatów internetowych, poufne wiadomości lub maile. Smartphone to przecież także aparat, historia rozmów i oczywiście kontakty. Ta skarbnica informacji może być bardzo pomocna w postępowaniu przygotowawczym dlatego bardzo często dochodzi do zatrzymania telefonów.
Czy Policja lub prokurator mogą nakazać Ci odblokowanie telefonu?
To dość proste pytanie w praktyce oznacza spory problem dla osoby, która została zatrzymana zwłaszcza w sytuacji kiedy to Policja, przy okazji legitymowania lub ustalania określonych zdarzeń prosi o udostępnienie telefonu i jego odblokowanie. W żadnym razie nie mamy obowiązku odblokowywać telefonu a tym bardziej, jeśli przechowujemy na nim jakieś informacje, które mogłyby skutkować ryzykiem poniesienia odpowiedzialności karnej. Nikt nie ma obowiązku do dostarczania dowodów na swoją niekorzyść.
Co, jeśli nie odblokujesz telefonu na żądanie Policji?
Prośba Policji o odblokowanie telefonu podczas prowadzenia czynności sprawdzających może dotyczyć jedynie sprawdzenia czy telefon który posiadamy nie został skradziony. Oczywiście jeśli nie mamy nic do ukrycia a także jeśli informacje zgromadzone w telefonie nie stanowią żadnego ryzyka to nie powinniśmy się obawiać odblokowania telefonu. Jeśli jednak tego nie zrobimy musimy liczyć się z możliwością zatrzymania na 48 godzin z uwagi na powzięcie przez policjantów uzasadnionego podejrzenia, że telefon może być kradziony lub mogło dojść do popełnienia jakiegoś przestępstwa.
Zatrzymanie telefonu w ramach prowadzonego postępowania przygotowawczego przez prokuratora jest dość częstą praktyką. W takiej sytuacji korzystając z prawa do obrony podejrzany nie powinien udostępniać kodu do smartphona ale musi się liczyć z tym, że służbom uda się odblokować telefon i pozyskać wszystkie znajdujące się na nim informacje.
Jak długo Policja może przetrzymywać telefon komórkowy?
W przypadku zatrzymania telefonu komórkowego jego właściciel musi się liczyć z tym, że może nie odzyskać telefonu przez dłuższy czas. Oczywiście na postanowienie o zatrzymaniu rzeczy przysługuje zażalenie do sądu, jednak w praktyce w przypadku jeśli sąd nie uwzględni zażalenia na zatrzymanie rzeczy telefon może być zatrzymany na bardzo długi okres. Jego zwrot może nastąpić wówczas, kiedy stanie się on zbędny dla postępowania przygotowawczego lub sądowego.
Czy telefon komórkowy może być dowodem w sprawie?
W pierwszej kolejności warto zauważyć, że właściwie nie ma wątpliwości, iż telefon komórkowy może być dowodem w sprawie karnej – także prowadzonej na etapie postępowania przygotowawczego, np. przez Policję. To z kolei oznacza, że czynność zatrzymania telefonu musi być prowadzona ściśle według przepisów Kodeksu postępowania karnego. Mówiąc inaczej organ prowadzący postępowanie – a więc Policja lub prokuratura – nie mogą dokonać tej czynności na dowolnych zasadach.
Z punktu widzenia obowiązującego prawa, kluczowe znaczenie w omawianej tu problematyce mają art. 217-236a wspomnianego już Kodeksu postępowania karnego, które regulują kwestię zatrzymania rzeczy oraz przeszukania. Trudno szczegółowo omawiać każdy z tych przepisów – tym bardziej, że regulują one skomplikowane zagadnienia – jednak kluczowe jest przypomnienie, że przepisy te dają zarówno policji, jak i innym uprawnionym organom prawo żądania wydania rzeczy mogącej stanowić dowód w sprawie. W tej grupie mieści się także telefon komórkowy.
Zatrzymany telefon komórkowy – co dalej?
Kwestia zatrzymania telefonu komórkowego budzi sporo wątpliwości – zwłaszcza, gdy weźmie się pod uwagę, że w zatrzymanym telefonie komórkowym mogą znajdować się informacje prawnie chronione czy odnoszące się do prywatnej, a nawet intymnej sfery życia właściciela, jednocześnie w żaden sposób niezwiązane z prowadzonym postępowaniem. Dlatego warto, aby każdy właściciel telefonu komórkowego – w tym przede wszystkim podejrzany o popełnienie przestępstwa – pamiętał o prawach, które mu przysługują w takich sytuacjach.
Należy podkreślić, że zgodnie z polskim prawem nikt nie ma obowiązku dostarczać organom ścigania dowodów na swoją niekorzyść. W związku z tym podejrzany nie musi dobrowolnie przekazywać swojego telefonu. Jednak wówczas Policja bądź prokuratora mogą go zatrzymać – aczkolwiek stosownie do przywołanych powyżej przepisów Kodeksu postępowania karnego może do tego dojść tylko wówczas, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, że telefon może stanowić dowód w sprawie. W przeciwnym razie zatrzymanie będzie miało charakter bezprawny.
Poza tym każdy, czyj telefon został zatrzymany ma prawo zwrócić się do sądu o kontrolę prawidłowości przeprowadzenia tej czynności. Zwłaszcza wówczas, gdy do zatrzymania telefonu doszło w wyniku przeszukania. Jeżeli okaże się, że czynność ta została przeprowadzona w sposób niezgodny z przepisami, właściciel nie tylko odzyska swój telefon, ale również ma prawo wystąpić z roszczeniami odszkodowawczymi. W każdym razie ocena, czy w danych okolicznościach zatrzymanie telefonu było uzasadnione zależy od indywidualnej analizy każdego przypadku. Warto więc po zatrzymaniu telefonu skorzystać z pomocy prawnika, który wskaże najlepsze środki ochrony praw właściciela komórki.
